Wat is een zetspiegel?

De perfecte plek voor jouw boodschap

De zetspiegel: een bekende drukterm en met name belangrijk bij opmaken van brochures, magazines en kranten. Drukwerk met veel tekst dus. Maar wat is een zetspiegel nu precies? Dit is simpelweg het gedeelte van een pagina waarbinnen je tekst en eventuele afbeeldingen plaatst. Dit doe je – zeker in het geval van tekst – over het algemeen niet tot aan de rand van de pagina. De positie en het formaat van de zetspiegel is heel bepalend voor de uitstraling van je drukwerk. Dit moet je weten over het bepalen en berekenen van je zetspiegel.

Zetspiegel: de betekenis

Elke pagina, of het nu gaat om een simpel Word-documentje of een prachtig opgemaakte brochure, heeft een bepaalde indeling. Het totale formaat van de pagina noemen we plano en de plek van de bedrukking zelf heet de zetspiegel. In het geval van een pagina met veel tekst, is dit dus het onzichtbare kader wat je om de tekst kunt trekken. Het deel dat buiten het tekstvlak valt, zijn de marges, oftewel de witruimte om de tekst. De zetspiegel is dus in het geval van een tekstpagina het plano formaat min kopwit, staartwit, zijwit en rugwit. Kopteksten, voetteksten en pagina’s worden over het algemeen niet tot de zetspiegel gerekend. Met de term bladspiegel bedoelen we de verhouding tussen de zetspiegel en de marges.

Zetspiegel in je drukwerk

Waarom is het belangrijk om tekst binnen de zetspiegel te plaatsen? De reden is simpel. Bij het opmaken van een pagina is het niet alleen belangrijk om snijmarges aan te brengen, maar ook een extra veiligheidsmarge, zodat je zeker weet dat de tekst de rand van het papier niet raakt. Het kiezen van de positie en formaat van je zetspiegel, heeft ook een esthetische functie. Bij een pagina met een relatief grote zetspiegel komt de tekst vrij dicht bij de rand. Dit zien we onder andere veel bij kranten. Zoveel mogelijk tekst op een pagina plaatsen, is namelijk kostenefficiënt. Om het leesbaar te houden, maken kranten en tijdschriften vaak gebruik van tekstkolommen. Elke kolom heeft hierbij zijn eigen zetspiegel. Het andere uiterste is een kleinere zetspiegel, waarbij het vele wit om de tekst voor een rustige en minimalistische uitstraling zorgt.

Afbeeldingen binnen of buiten de zetspiegel

Tekst plaats je over het algemeen altijd binnen de zetspiegel. Afbeeldingen zijn een ander verhaal. Je kunt ervoor kiezen om ook de beelden binnen de zetspiegel te plaatsen. Dan is er sprake van witruimte om de foto. Het is ook mogelijk om de afbeelding over de hele breedte of lengte van het papier door te laten lopen. In dit geval hebben we het over afloop.

Zetspiegel berekenen

De zetspiegel berekenen van een bestaand ontwerp is heel eenvoudig. Het is simpelweg het plano formaat van de pagina min de marges. Een A4’tje is bijvoorbeeld 210 x 297 mm. Zijn de marges rondom 15 millimeter? Dan is de zetspiegel 30 millimeter kleiner in de hoogte en breedte, 180 x 267 mm dus. Het bepalen van de zetspiegel voor nieuw op te maken drukwerk is wat lastiger. Over wat de meest ideale indeling van een pagina is, bestaan verschillende theorieën. Voor het bepalen van een zogeheten harmonische indeling, wordt vaak gebruik gemaakt van de Gulden Snede. Deze wiskundige formule is bedoeld om de ideale verhouding van een object te bepalen. Dit kan een compleet opgemaakte pagina zijn, maar ook een logo en zelfs een gebouw.

Leestip: Ga voor het wow-effect met brochuretemplates

Zetspiegel InDesign

Drukwerk opmaken doe je het beste met een professioneel grafisch programma als Adobe InDesign of Illustrator. Met deze programma kun je eenvoudig de marges en daarmee ook het formaat en de positie van je zetspiegel bepalen. Maak je een pagina op A4 formaat aan? Dan zijn er twee belangrijke marges die je moet instellen:

• de snijmarge: 3 mm boven op het plano formaat. Het aan te leveren bestand wordt daarmee 216 x 303 mm.
• de veiligheidsmarge: 3 mm binnen het plano formaat. De maximale zetspiegel voor je tekst is dus 204 x 291 mm. Natuurlijk kun je ervoor kiezen om een kleinere zetspiegel en daarmee nog meer witruimte om je tekst te plaatsen.

Leestip: 10x gratis templates: briefpapier waarmee je gegarandeerd een professionele indruk maakt