Cellulose

Wat is cellulose?

Hét basisingrediënt voor papier en karton

Dat papier gemaakt wordt van houtpulp, komt vast niet als een verrassing. Een ander – minder bekend – woord hiervoor is cellulose. Cellulose is dan ook hét basisingrediënt van papier en karton. Wat is de betekenis van cellulose precies? Hoe ontstaat het? Hoe wordt cellulose papier gemaakt? En is cellulose papier duurzaam? Om deze vragen te beantwoorden, nemen we je mee in het complete proces van papier maken.

Wat is cellulose papier?

Sinds de 19e eeuw wordt veel papier van hout gemaakt. Toen ontdekte men dat cellulose, te vinden in hout, een ideale papiergrondstof is. Met name de fijnspar, grove den, berk, populier, beuk en eucalyptus zijn veelgebruikte boomsoorten in de papierindustrie. Ook verschillende planten produceren cellulose dat geschikt is voor de papierindustrie. Bamboe en riet bijvoorbeeld. Twee zeer duurzame alternatieven, omdat deze planten snel en in grote getalen tegelijk groeien. Een minder duurzaam aspect van cellulose is dat er in Nederland geen productie-industrie voor is. Alle celstoffen voor de productie van nieuw papier worden dan ook geïmporteerd. Inmiddels wordt het grootste gedeelte van het papier gemaakt van hergebruikt papier.

Hoe ontstaat cellulose?

Aan het maken van papier gaat een heel productieproces vooraf. Zo moet bijvoorbeeld eerst hout worden verzameld dat als grondstof kan dienen. In de meeste gevallen wordt kaphout uit productiebossen gebruikt of zaagresten van houtbewerkingsbedrijven. Dit hout moet vervolgens worden gezaagd, ontbast en soms ook gechipt. Chippen is het verkleinen van hout met messen, zodat het beter kan worden verwerkt. Uit de kleine stukjes hout worden de vezels ontsloten, gebleekt, gedroogd en tot celstofbalen gevormd. Dit laatste wordt alleen gedaan als het papier in eigen huis wordt gemaakt. In alle andere gevallen stopt het productieproces na het drogen en wordt deze gedroogde cellulose naar de papierfabrikant vervoerd, waar het verwerkt wordt tot papier.

De eerste papierdruk

Voor de 19e eeuw werd papier niet van hout en dus van cellulose gemaakt, maar van plantaardige vezels uit onder andere linnen, hennep en katoen. Even deed ook de beruchte asbestvezel als papiergrondstof zijn intrede en werd deze veelvuldig in papier verwerkt. In de jaren 60 van de vorige eeuw ontdekten we dat dit geen gezond alternatief was, nadat veel papiermakers ziek werden door veelvuldig werken met de schadelijke stof, en gingen we cellulose uit houtvezels gebruiken. Andere benamingen voor cellulose zijn: pulp, papierpulp en papiervezel.

Leestip: Gecoat papier of ongecoat papier, wat is het verschil?

Is cellulose duurzaam papier?

Papier kan gemiddeld zeven keer dienst doen als nieuwe poster, flyer, visitekaartje of papier in welke vorm dan ook. Maar liefst 85 procent van het papier dat in Nederlandse fabrieken wordt gebruikt, is gerecycled papier. Bovendien komen de geïmporteerde houtvezels voor het vervaardigen van nieuw papier uit beheerde bossen die speciaal zijn geplant voor de papierindustrie: zogenaamde gecertificeerde bossen.