Lithografie

Lithografie is een eeuwenoude druktechniek en bovendien één van de meest tijdrovende. Het maken van een litho met meerdere kleuren kan al snel een week duren. Dit komt omdat elke kleur afzonderlijk wordt aangebracht en de inkt eerst moet drogen, voordat de volgende kleur kan worden aangebracht. Dit maakt een litho een uniek en kostbaar stukje drukwerk. Maar wat is lithografie precies? En hoe is deze ambachtelijke druktechniek ontstaan? Dat vertellen we je hier.

Lithografie betekenis

De letterlijke betekenis van litho is ‘steen’. Dit geeft ook direct aan waar deze druktechniek op gebaseerd is. Hierbij wordt namelijk gebruik gemaakt van een steen om een tekst of afbeelding op papier te drukken. Lithografie wordt ook wel steendruk genoemd en is een vorm van vlakdruk. Dit betekent dat er niet gewerkt wordt met hoogteverschil, zoals bij hoogdruk en diepdruk wel het geval is.

Lithografie werd tussen 1794 en 1798 uitgevonden door Alois Senefelder, een Duitse graficus die op zoek was naar een manier om snel meerdere afdrukken te kunnen maken van zijn scripts voor toneelstukken. Hij maakte hiervoor slim gebruik van het principe dat water en vet elkaar afstoten en dat kalksteen gebruikt kan worden om inkt op papier te drukken. Met succes. Lange tijd was lithografie dé druktechniek voor vrijwel alle commerciële uitingen. In de jaren 50 kwam echter een modernere en effectievere vorm van lithografie in opkomst: offset druk.

Lithografie techniek

Het maken van een litho is een tijdrovend en vooral specialistisch karwei. Kunstenaars werkten vroeger vaak samen met een gespecialiseerde lithograaf, om zo een serie van hetzelfde kunstwerk te kunnen uitbrengen.

Zoals gezegd vormt het principe dat water en vet elkaar afstoten de basis van lithografie. Bijzonder aan lithografie is dat er direct op de kalksteen wordt geschreven of getekend. Dit gebeurt met vette krijt of vette inkt. De steen wordt vervolgens ingewreven met een mengel van Arabische gom en salpeterzuur. Dit mengsel dringt alleen in de steen op plekken waar niet is getekend. Op die plekken kan dus geen vet doordringen. De tekst of tekening wordt daarna weer met terpentine verwijderd, maar het vet blijft wel zitten. De steen wordt vervolgens met een spons nat gemaakt. Waar de steen vet is, dus waar getekend is, blijft de steen droog. Wanneer er inkt wordt aangebracht, hecht de inkt zich alleen aan het droge gedeelte. In een speciale pers wordt de afdruk vervolgens van de steen overgebracht op het papier.

Aan het einde van dit proces heb je een afdruk in één kleur. Telt de afbeelding meerdere kleuren? Dan moet het papier eerst drogen, voordat het proces met een andere kalksteen en een andere kleur inkt weer herhaald kan worden. Het maken van een litho kan daardoor al snel een week duren.

Lithografie drukwerk bestellen?

Op dit moment leveren we bij Drukwerkdeal.nl geen lithografie drukwerk. Wel zijn er andere druktechnieken, waarmee we je vast kunnen helpen. Een goed alternatief is natuurlijk offset druk, een modernere variant op lithografie. Wil je huisstijl drukwerk bestellen? Grote kans dat je dan te maken krijgt met offset druk. Deze techniek passen we onder andere toe op onze flyers, folders, visitekaartjes en notitieblokken.